Kończą się prace nad nowym sposobem oceny jednostek naukowych
We wtorek odbyło się spotkanie ze środowiskiem naukowym na temat nowego sposobu oceny jednostek naukowych. W ocenie większą rolę będą odgrywać innowacyjność i umiędzynarodowienie, położono również nacisk na budowanie otwartej nauki. Nowe kryteria przyznawania kategorii naukowej przyczynią się do poprawy jakości badań w Polsce. To cele, do których dążyć musi polska nauka. Ocena jednostki naukowej ma wpływ na jej poziom finansowania.
Zmienione przepisy będą zachęcać m.in. do interdyscyplinarności i budowania otwartej nauki.
–Dzisiejsza dyskusja to nie tylko rozmowa o rozporządzeniu, to przede wszystkim dyskusja o celach, które stawiamy przed polską nauką – mówiła prof. Lena Kolarska-Bobińska.
Jak podkreślała minister nauki i szkolnictwa wyższego, cele te byłby niemożliwe do osiągnięcia bez udziału polskich naukowców.
– Od początku prac nad tymi zmianami w ocenie parametrycznej ważne były dla mnie, dla Ministerstwa, szerokie konsultacje tego, co robimy ze środowiskiem – powiedziała prof. Lena Kolarska-Bobińska.
Konsultacje i dyskusje organizowane przez m.in. KEJN i MNiSW trwają od ponad roku.
– Chciałabym podziękować wszystkim za przesyłanie swoich opinii, za udział w konsultacjach. Przede wszystkim dziękuję Komitetowi, który starał się te często bardzo różne propozycje pogodzić – powiedziała minister.
Komitet Ewaluacji Jednostek Naukowych rozpoczął prace nad nowym systemem ocen w 2013 roku. Analiza wyników oraz opinie naukowców zebrane w ankietach, podczas rozmówi i spotkań, pomogły stworzyć projekt, który zaprezentowano w lutym 2015 roku. W spotkaniu wzięło udział 300 przedstawicieli różnych środowisk i organizacji naukowych. W lipcu kolejną wersję rozporządzenia przekazano do konsultacji społecznych.
Przed Komitetem stanęło niełatwe zadanie wypracowania na podstawie nadsyłanych opinii złożonego i jednolitego projektu. Uwagi często były skrajnie różne, a liczne organizacje naukowe podkreślały odmienne aspekty tych samych kwestii. Kolejne spotkania przyczyniały się do wypracowywania najbardziej korzystnych dla środowiska porozumień. Swoje opinie przekazywały m.in. Rada Dyrektorów Jednostek PAN, Krajowa Sekcja Nauki NSZZ „Solidarność”, Obywatele Nauki, Rada Główna Instytutów Badawczych oraz ponad 100 indywidualnych jednostek naukowych.
Jednym z głównych celów Komitetu było uproszczenie algorytmu służącego do ustalania kategorii. Proponowane przez KEJN zmiany miały pomóc w stworzeniu bardziej precyzyjnych parametrów przyznawania ocen.
Naukowcy pozytywnie zareagowali m.in. na wprowadzenie do oceny pojęć „monografii wybitnej” lub „wybitnego dzieła artystycznego”, proponowanych wcześniej przez środowiska artystyczne. Zwrócono jednak uwagę na konieczność zamieszczenia w projekcie rozporządzenia ich jasnej definicji. Jednym z kryteriów ma być nagroda uzyskana w jednym z określonych przez KEJN konkursów.
Wiele kwestii budziło sprzeczne emocje – tak było m.in. w przypadku oceny publikacji wieloośrodkowych. Zdaniem naukowców przepisy powinny przede wszystkich zachęcać do współpracy międzynarodowej oraz interdyscyplinarnej. Zmiany proponowane przez KEJN miały wyeliminować sytuacje, w których mogło dochodzić do nadużyć. Dyskusję wzbudziła również kwestia eksperckiej oceny stanowiącej podstawę do wyłaniania jednostek z kategorią A+. Wątpliwości budziła m.in. formuła przeprowadzania takiej oceny.
Wtorkowe konsultacje to kolejny ważny krok do osiągnięcia porozumienia w sprawie szczegółowych kryteriów i trybu , jakie będą obowiązywały w kolejnych latach. Przedyskutowane zostały najistotniejsze zmiany, a przedstawiciele świata nauki mieli możliwość sformułowania swych wniosków. Podpisanie rozporządzenia planowane jest na przełomie września i października.
Zadaniem Komitetu Ewaluacji Jednostek Naukowych jest ocena działalności naukowej i badawczo-rozwojowej polskich jednostek naukowych. W wyniku przeprowadzonej oceny jednostkom tym przyznawana jest jedna z czterech kategorii: od A+ dla jednostek wybitnych, do C oznaczającej poziom niezadowalający. Kategoria naukowa ma kluczowe znaczenie przy ustalaniu przez MNiSW dotacji na utrzymanie potencjału badawczego. Opracowywane rozporządzenie określi zasady oceny na przyszłe lata.
Źródło: MNiSW
Fot. Freeimages