Projekt PHARMARINE na liście projektów dofinansowanych w konkursie GRIEG na polsko-norweskie projekty badawcze
Zwiększona konsumpcja leków i w konsekwencji wzrost ilości farmaceutyków usuwanych do środowiska w wielu krajach europejskich wywołuje uzasadniony niepokój o ich obecność i potencjalny wpływ na organizmy żywe w środowisku morskim.
Farmaceutyki stosowane w lecznictwie człowieka uważane są aktualnie za zanieczyszczenia mało jeszcze poznane, ale mogące stanowić poważne zagrożenie nie tylko w wodach przybrzeżnych, blisko źródeł punktowych, ale również w bardziej oddalonych obszarach morskich. Chociaż związki te ulegają w środowisku morskim biotycznej i abiotycznej degradacji, ze względu na swoje właściwości fizyko-chemiczne mogą pozostawać w fazie wodnej przez długi czas, przez co są podatne na transport na duże odległości i oddziaływanie na organizmy żywe w odległych rejonach. W ostatnich latach obecność farmaceutyków została wykryta również w europejskich wodach arktycznych. Jako ekosystem relatywnie dziewiczy i odległy, Arktyka jest szczególnie podatna na wpływ zmian środowiskowych, w tym zanieczyszczenia farmaceutyczne. Z tego względu, społeczność naukowa i lokalne władze poświęcają coraz więcej uwagi i podejmują szereg działań na tworzenie międzynarodowych programów badawczych mających na celu ocenę ryzyka środowiskowego związanego z obecnością farmaceutyków w tym rejonie.
Projekt PHARMARINE wpisuje się w te działania poprzez zgromadzenie nowej wiedzy doświadczalnej na temat transportu farmaceutyków z prądami oceanicznymi z Europy kontynentalnej do obszarów polarnych w europejskiej części Arktyki. Dla osiągnięcia tego celu, planuje się zbadanie potencjalnych kierunków i form transportu leków wzdłuż profilu południe-północ od Morza Bałtyckiego i Morza Północnego poprzez wody Prądu Norweskiego i ciepłego Prądu Północnoatlantyckiego aż po fiordy Spitsbergenu (Hornsund i Kongsfjorden). Przedmiotem badań będzie również akumulacja farmaceutyków w makrobentosowych bezkręgowcach zasiedlających dno fiordów, co pozwoli na oszacowanie stopnia zanieczyszczenia tymi związkami fauny arktycznej. Uzyskane wyniki dostarczą nowych informacji empirycznych na temat biologicznego oddziaływania leków i zagrożenia jakie one niosą dla ekosystemu morskiego Arktyki.
Projekt opiera się na wykorzystaniu dostępnej infrastruktury badawczej oraz wysokich kompetencji i komplementarności zespołów badawczych z Norwegii i Polski.
Liderem konsorcjum Projektu „PHARMARINE - Transport z prądami oceanicznymi farmaceutyków stosowanych w terapii człowieka i wpływ tych związków na morskie organizmy w europejskiej części Arktyki” jest Uniwersytet Gdański, zaś Kierownikiem projektu po stronie uczelni jest dr hab. Adam Sokołowski, prof. UG z Wydziału Oceanografii i Geografii.
Łączna wysokość przyznanych środków to ponad 6,3 mln PLN, w tym dla UG ponad 2,5 mln PLN