Nagroda PAU dla prof. Jerzego Limona
Prof. Jerzy Limon, pomysłodawca i twórca Gdańskiego Teatru Szekspirowskiego został wyróżniony przez Polską Akademię Umiejętności Nagrodą im. Erazma i Anny Jerzmanowskich, która jeszcze przed wojną była nazywana polskim Noblem. Uroczyste wręczenie na Zamku Królewskim na Wawelu w Krakowie nastąpi 4 maja.
Prof. Jerzy Limon, kierownik Katedry Sztuk Scenicznych Instytutu Anglistyki i Amerykanistyki Wydziału Filologicznego Uniwersytetu Gdańskiego został laureatem historycznej nagrody Polskiej Akademii Umiejętności. Nagrodę im. Erazma i Anny Jerzmanowskich nazywano „polskim Noblem”. Przed wojną jej wielką wartość pieniężną – odpowiadającą 12 kg złota – wspierał wysoki prestiż instytucji, która ją przyznawała.
Fundusz Nagrody stworzył mocą testamentowego zapisu z 29 kwietnia 1908 Polak wykształcony we Francji inżynier Erazm Jerzmanowski, który – działając w latach 1873-1896 w Stanach Zjednoczonych i odnosząc sukcesy na polu gazownictwa – dorobił się wielkiej fortuny. Ziemianin spod Kalisza, osiadł w podkrakowskim Prokocimiu, gdzie zakupił okazały pałac z pięknym założeniem parkowym. Słynął z działalności dobroczynnej, zarówno wśród Polonii Stanów Zjednoczonych, jak też w Galicji. Zarząd powołanej przez siebie do życia „Fundacji nagród imienia ś.p. Erazma i Anny małżonków Jerzmanowskich”, dysponującej wielkim kapitałem, powierzył Akademii Umiejętności.
Po śmierci Anny Jerzmanowskiej w 1912 r., mającej dożywocie na stworzonym przez męża majątku, można było przystąpić do realizowania celów Fundacji. Nagrody – w myśl „Aktu fundacyjnego” miały być przyznawane za „prace literackie, naukowe i humanitarne, dokonywane z pożytkiem dla ojczystego kraju”. Po raz pierwszy Nagroda została przyznana przez Akademię Umiejętności w 1915 r. Otrzymał ją metropolita krakowski Ks. kard. Adam Stefan Sapieha. Laureatem roku następnego był Henryk Sienkiewicz.
Do r. 1928 przyznawano ją corocznie. Już pierwsza wojna światowa i powojenne trudności przyniosły Fundacji straty. Wielki kryzys przełomu lat dwudziestych i trzydziestych też nie oszczędził jej kapitału. W następstwie można ją było przyznać już tylko sporadycznie w latach 1931, 1935 i po raz ostatni w 1938 r. Zachowała ona jednak do końca swój bardzo wysoki prestiż.
Po drugiej wojnie światowej walory Fundacji już nie istniały. Wnet z mocy prawa likwidacji uległy wszystkie podobne jej instytucje. W 1952 r. także Polska Akademia Umiejętności została przymuszona do zaniechania działalności.
Gdy reaktywowała się w listopadzie 1989 r., mogła działać już w całkowicie zmienionych warunkach. Odtwarzając jednak różne swoje agendy, powróciła do idei Nagrody Jerzmanowskich, natrafiając na życzliwość i zrozumienie Województwa Małopolskiego, w szczególności Pana Marszałka Marka Nawary. Szczęśliwym zbiegiem okoliczności, niemal dokładnie w stulecie śmierci Erazma Jerzmanowskiego (zm. 7 lutego 1909), odtworzona Nagroda, którą ufundowały Władze Samorządowe Województwa Małopolskiego, została przyznana przez Polską Akademię Umiejętności bohaterce dokonań humanitarnych Janinie Ochojskiej-Okońskiej.
W kolejnych latach uhonorowani zostali: wybitny malarz Jerzy Nowosielski; organizator i pierwszy Prezes Fundacji na Rzecz Nauki Polskiej prof. Maciej Grabski; współtwórca polskiej chemii prof. Adam Bielański; prof. Andrzej Zoll, jeden z budowniczych polskiego państwa prawnego i twórca Wielkiej Orkiestry Świątecznej Pomocy Jerzy Owsiak.
Nagroda jest wręczana uroczyście w Komnatach Zamku Królewskiego na Wawelu.
Informacja o nagrodzie pochodzi ze strony PAU
Na zdjęciu nagroda dla prof. Macieja Grabskiego