O fotografii i Detroit w Muzeum Emigracji

Na koniec roku Muzeum Emigracji ma propozycję dla pasjonatów fotografii, którzy planują własną wystawę. Tomek Zerek, fotograf i współautor wystawy „Oblicza Polonii: mieszkańcy Hamtramck”, poprowadzi warsztaty prezentujące kulisy jej powstania. Losy miasteczka i sąsiedniego Detroit przybliży również „Detropia” – film o największym bankructwie w historii USA. Projekcję poprzedzi wykład dr Grzegorza Welizarowicza. Wstęp jest bezpłatny, na warsztaty obowiązują zapisy. Zapraszamy 19 grudnia.

W latach 30. XX wieku Detroit było najprężniej rozwijającym się miastem świata. W 2013 roku miasto ogłosiło upadłość – było to największe bankructwo w historii Stanów Zjednoczonych. Podczas wykładu dr Grzegorz Welizarowicz z Uniwersytetu Gdańskiego obiecuje zabrać publiczność pod asfalt i beton Detroit, by wsłuchać się w puls jego historii i współczesności. Dlaczego miasto to ma specjalne miejsce w dziejach amerykańskiego społeczeństwa i emigracji? Kogo przyciąga i odpycha? Jak odczytać ruiny miasta - jako obietnicę czy przestrogę?

Wykład będzie stanowić wstęp do projekcji nagrodzonego na festiwalu Sundance filmu „Detropia” w reżyserii  Heidi Ewing i Rachel Grady. W ciągu kilku ostatnich lat liczba ludności spadła w Detroit o jedną czwartą, miasto stało się największym w USA skupiskiem pustostanów. Stopa bezrobocia osiągnęła 30%, a budżet załamał się do tego stopnia, że burmistrz był bliski wygaszenia latarni ulicznych dla uzyskania jakichkolwiek oszczędności. Dokument „Detropia” ukazuje historię miasta duchów, próby jego rewitalizacji, ale i ludzi próbujących desperacko uciec przed recesją. Na film obowiązują bezpłatne wejściówki do odebrania w kasie muzeum przed rozpoczęciem seansu.

Wystawa „Oblicza Polonii: mieszkańcy Hamtramck” to efekt szerszego, transatlantyckiego projektu, który oprócz działań badawczych i kulturalnych opierał się też na działaniach integrujących lokalną społeczność. Artysta-fotograf, Tomek Zerek i badaczka dr Anna Muller, dokumentowali życie osób polskiego pochodzenia, współczesne Hamtramck i jego wielokulturowych mieszkańców. Ekspozycja łącząca ich zdjęcia i wywiady biograficzne swoją premierę miała w Hamtramck, w Stanach Zjednoczonych a od 5 grudnia do 30 stycznia można ją oglądać w Muzeum Emigracji w Gdyni.

PROGRAM WYDARZEŃ TOWARZYSZĄCYCH

WYSTAWA „OBLICZA POLONII: MIESZKŃACY HAMTRAMCK”

19 grudnia | sobota

12.00 | sala multimedialna

WARSZTAT FOTOGRAFICZNY

Spotkanie poprowadzi Tomek Zerek, autor zdjęć na wystawie "Oblicza Polonii: mieszkańcy Hamtramck". Warsztat opierać się będzie na analizie ekspozycji i procesie jej tworzenia i skierowany będzie do wszystkich zainteresowanych tworzeniem reportaży fotograficznych i komponowaniem z nich prezentacji w formie wystawy. Uczestnicy zapoznają się z procesem pracy nad projektem artystycznym. Przedstawione zostaną poszczególne etapy pracy: faza koncepcyjna, realizacja i faza produkcji wystawy. Wskazane zostaną istotne punkty i relacje twórcze, w jakie wchodzi artysta w czasie pracy nad wystawą oraz różne koncepcje ekspozycyjne i finalny efekt. Na warsztat obowiązują zapisy: warsztaty@muzeumemigracji.pl. 

16.00 | sala kinowa

WYKŁAD

„Wyobraźnie Detroit: Automatyzacja. Segregacja. Integracja. Pogranicze.”

Dr Grzegorz Welizarowicz (UG)

Podczas wykładu spróbujemy zejść pod asfalt i beton Detroit, by wsłuchać się w puls jego historii i współczesności. Dlaczego miasto to ma specjalne miejsce w dziejach amerykańskiego społeczeństwa i emigracji? Co czyni go wyjątkowym? Kogo przyciąga i odpycha? Jakie siły zarządzają jego tożsamością? Jak odczytać ruiny miasta - jako obietnicę czy przestrogę? Co mówi Hamtramck do Detroit? Jak brzmią i co mówią światu głosy duchów „Nowej Atlantydy”?

Wykład ilustrowany projekcjami i fragmentami muzycznymi.

dr Grzegorz Welizarowicz (1972) – adiunkt w Instytucie Anglistyki i Amerykanistyki Uniwersytetu Gdańskiego. Wykłada kulturę, literaturę USA. Dwukrotny stypendysta Fulbrighta: w latach 2000/2001 na Wydziale Teatru i Tańca University of California San Diego; w 2012/2013 na Wydziale Teatru i Tańca UC Santa Barbara. Doktorat zatytułowany „Orality in Contemporary Chicano Theater and Performance” (2006). Zainteresowania: kultura Latino/a, Nowe Studia Rasowe, Afro Amerykanie, problematyka wartościowania, konflikty amerykańskiej historii, amerykańskie idee, postkolonializm i dekolonializm, etnopoetyka, sztuki ekspresywne i wizualne i inne. Publikował w Polsce, Niemczech, i USA na temat teatru i kultury Chicano, bluesa i ekspresji afroamerykańskiej, historii Kalifornii, epistemologii dekolonialnej, praw człowieka. W przygotowaniu książka o grupie teatralnej Culture Clash.

17.00 | sala kinowa

PROJEKCJA FILMOWA

„Detropia” reż. Heidi Ewing, Rachel Grady, Stany Zjednoczone, 2012, 90 min

Szczęśliwa gwiazda Motor City gasła wprawdzie od kilku dziesięcioleci, ale nagły upadek trzech wielkich koncernów samochodowych z końca ubiegłej dekady zamienił Detroit w miasto duchów. W tym samym eksplozywnym stylu, w którym powstawało (w latach 30. XX wieku było najprężniej rozwijającym się miastem świata), współczesne Detroit w wyniku recesji i kryzysu spektakularnie zniknęło. W ciągu kilku ostatnich lat liczba ludności spadła tutaj o jedną czwartą, miasto stało się największym w USA skupiskiem pustostanów. Stopa bezrobocia osiągnęła wysokość 30 procent, a budżet załamał się do tego stopnia, że burmistrz był bliski wygaszenia latarni ulicznych dla uzyskania jakichkolwiek oszczędności.

Ekonomiczny upadek miasta zaowocował szeregiem społecznych i psychologicznych fenomenów. Film próbuje owe fenomeny opisać, śledząc historie kilku protagonistów, różnie reagujących na nową rzeczywistość Detroit. Blogerka portretuje cichą egzystencję pustostanów. Właściciel kawiarni w tym właśnie miejscu stara się animować resztki kulturalnej atmosfery miasta. Burmistrz prowadzi kampanię przywrócenia Detroit jego społecznej energii, a złomiarze półlegalnie niszczą stare fabryczne budynki.

Z jednej strony film opowiada o różnych rewitalizujących społeczną przestrzeń oddolnych inicjatywach, z drugiej – portretuje ludzi, dotkniętych kryzysem oraz tych, którzy usiłują z nim walczyć. W rezultacie wielki temat recesji, dotykającej współczesne USA ukazany jest w filmie z rzadką przenikliwością i uchwycony w konkretnych życiowych sytuacjach i indywidualnych losach.

Wybrane festiwale i nagrody / Selected festivals and awards: 2012 – FF Sundance: Nagroda Specjalna Jury, Nagroda za Montaż / Sundance FF: Editing Prize, Special Jury Prize, 2012 – FF Traverse City Michigan: Nagroda Jury / Traverse City FF Michigan: Grand Jury Prize, 2012 – MFF Nowy Jork / IFF New York

Organizatorem projektu jest Miasto Gdynia w partnerstwie z Muzeum Emigracji w Gdyni. Projekt współfinansowany jest ze środków Ministerstwa Spraw Zagranicznych Rzeczypospolitej Polskiej w ramach konkursu na realizację zadania "Współpraca z Polonią i Polakami za granicą w 2015 r”.  Amerykańskimi partnerami projektu są PIAST Institute, Biblioteka Miejska w Hamtramck, Muzeum Historyczne w Hamtramck. Badania są częściowo finansowane i wsparte przez Uniwersytet Michigan-Dearborn.

Joanna Wojdyło
Rzeczniczka
Muzeum Emigracji w Gdyni